Handen uit de mouwenreis 15

Van 19-26 maart deed ik met 33 anderen vrijwilligerswerk in Israël. Sinds 7 oktober 2023 heeft de economie een enorme klap gekregen. Toeristen, die voor een groot deel voor de inkomsten zorgen, blijven weg. Hoewel, héél voorzichtig komt dat weer een beetje op gang omdat buitenlandse luchtvaartmaatschappijen weer op Israël beginnen te vliegen. Daar komt bij dat veel mannen en vrouwen opgeroepen zijn om in het leger te dienen. Inmiddels zijn veel bedrijven al failliet gegaan en dat zorgt voor financiële ellende. In meerdere gezinnen wordt armoede geleden.

Telers zien tot hun grote verdriet hun vruchten aan de bomen wegrotten.

Begin vorig jaar begon Christenen voor Israël met de Handen uit de mouwenreizen. Voor de eerste reis waren er al meer dan 200 aanmeldingen. Onze reis was inmiddels de vijftiende en er zullen er nog meerdere volgen.

DAG 1.

Woensdagavond 19 maart landen we na 5 uur vliegen met een toestel van El Al keurig op tijd op vliegveld Ben Gurion in Tel Aviv. Al meteen worden we geconfronteerd met de foto’s van de gegijzelden. Een aantal van ons pinnen shekels of kopen een telefoonkaart voor Israël.

Daarna met de bus, die de hele week tot onze beschikking staat – met een alleraardigste chauffeur - naar Hotel Ibis City Center in Jeruzalem. Het is kil en regenachtig. Om 21.00 uur zitten we aan het diner. Het smaakt voortreffelijk.

De hotelkamers zijn netjes. Die van mij kijkt uit op een binnenplaats.

DAG 2.

Om 4.00 uur klinkt het luchtalarm. De meesten, waaronder ik, slapen er doorheen. De uit Jemen afgevuurde raket blijkt al boven het grondgebied van Jordanië door de Iron Dome (Israëlische afweer) onschadelijk te zijn gemaakt.

(Nog driemaal hierna zal het alarm tijdens ons verblijf klinken. Voor zover we het horen, spoeden we ons naar het trappenhuis. Daar moeten we binnen 2 minuten zijn en vervolgens 10 minuten blijven, want ook als een raket onschadelijk is gemaakt kunnen er nog brokstukken neerkomen. En hierbij zijn wij de eerste groep van de Handen uit de mouwenreis die luchtalarmen meemaken).

Vanaf 6.30 uur ontbijt en daarna om 7.30 uur met de bus naar ons eerste werkadres. Na een korte koffie- en toiletstop naar een teler van Loquats. Een kleine vrucht, die na rijping geel/oranje is van kleur. We gaan snoeien. Aan één tak mogen maximaal vier vruchten zitten. De meerderen dienen te worden verwijderd, zodat er meer ruimte komt voor de overige vruchten.

Na onze eerste werkdag maken we een rit door Jeruzalem, o.a. langs de Knesset. Terug in het hotel om te douchen en te dineren. Daarna de avondsluiting door onze reisleider Chris Innemee.

DAG 3.

Naar een wijngaardenier. Daar mogen we hakken en schoffelen en vervolgens het onkruid verzamelen in grote zakken.

We beginnen in de stromende regen, maar laten ons uiteraard niet kennen. Onze schoenen zijn al snel een klomp modder. Gelukkig wordt het in de loop van de morgen droog. Het resultaat mag er zijn en de wijngaardenier is blij met onze hulp. We worden uitgenodigd bij zijn ouders voor thee en koek. Ariane, onze Nederlandssprekende gids, waarschuwt hen dat we onder de modder zitten. Geen probleem, nee is niet mogelijk.

De ontvangst bij deze lieve mensen vergeet ik nooit meer. We krijgen allemaal een omhelzing van de moeder. Zo dankbaar is ze voor alles wat we doen. En daar doen we het voor. De wijngaardenier maakt van de gelegenheid gebruik om zijn wijn, die heel exclusief is, te slijten. Een aantal flessen, 100 shekel (25 euro) per stuk en wat flessen olijfolie vinden de weg naar onze groep.

Daarna snel terug naar ons hotel om met elkaar het begin van de Shabbat mee te maken. We wandelen naar de oude stad. Bij de Klaagmuur wachten we op het grote moment. Wat een schitterend spektakel. Terug naar het hotel komen we door de smalle straatjes drommen orthodoxe Joden tegen: mannen met baarden en pijpenkrullen, met zwarte hoed op en dames en meisjes met rokken aan. Ze spoeden zich naar de Klaagmuur waar wordt gedanst.

DAG 4.

Het is Shabbat. Alle winkels zijn gesloten. Het openbaar vervoer ligt stil. Een van de twee liften in ons hotel is een Shabbatslift. Dat betekent dat hij bij iedere verdieping stopt, of er nu wel of niet iemand in of uit moet. Het meest grappige vind ik dat de koffiemachine bedekt is met een soort hoes. Die houdt dus ook Shabbatsrust. We moeten het dus doen met een tank waar we koffie uit tappen die, gezien de smaak, vóór de Shabbat is gezet.

Een aantal van ons kiezen ervoor een kerkdienst bij te wonen. Maar omdat deze heel lang duurt is er te weinig tijd voor een bezoek aan de graftuin, waar we om 12.30 uur worden verwacht. Een stuk of wat deelnemers, en dus ook ik, besluiten om wat langer te slapen en om kwart voor 12 naar de graftuin te wandelen. Heel indrukwekkend en prachtig aangelegd. Maar of dit nu echt het graf is waarin Jezus gelegen heeft…

Terug wandelen we door de Arabische wijk. Een belevenis op zich. Kleine winkeltjes in nauwe straatjes, schreeuwende kooplui en een drukte van jewelste. Bijna aan het eind van een van de straatjes stappen we ineens in een totaal andere wereld, namelijk het christelijke deel van de stad. We zien een Grieks-Orthodoxe processie.

We gaan een wandeling maken over de muren van Jeruzalem. We beginnen bij de Jaffapoort. Een enorm eind en dan ook nog eens trapje op, trapje af. Dus wel vermoeiend, maar beslist de moeite waard. Eindelijk staan we beneden en moeten we wederom door de Arabische wijk. Via de Damascuspoort lopen we terug naar ons hotel.

Tijdens het diner zit het restaurant vol. Een aantal orthodoxe Joden dineren hier op Shabbat. Het is namelijk niet toegestaan dat de vrouw des huizes op Shabbat kookt. Na het diner wandelen we naar het kantoor van Benjamin Philip van de stichting Hineni. Hij vertelt over zijn leven en hoe hij kijkt naar de negatieve en eenzijdige berichtgeving in de Europese media. En daar zijn we het helemaal mee eens.

Op de terugweg, rond 22.00 uur, de Shabbat is inmiddels voorbij, is het druk op straat. Terrasjes zijn bezet en een aantal van ons heeft zin in een ijsje. De ijssalon staat echter vol en het zal wel even duren voordat we aan de beurt zijn. Gezien de kille temperatuur laten een aantal, waaronder ik, ons ijsje maar voor gezien.

DAG 5.

We gaan op deze zondagmorgen (gewoon een werkdag in Israël, dus ook de dagelijkse files van en naar Jeruzalem) al om 7 uur met de bus mee op weg naar het terrein van het NOVA-festival, waar op 7 oktober 2023 honderden jonge mensen als beesten werden afgeslacht en een aantal als gijzelaar werd meegenomen naar Gaza.

Maar eerst stoppen we in Sderot. Een plaats vlakbij de grens met Gaza. Een politiecommandant vertelt ons wat er op die bewuste 7^e oktober gebeurde. Terroristen hielden hevig huis. Op een gegeven moment zat het politiebureau vol terroristen. Politieagenten die het dak op waren gevlucht werden er met hoogwerkers afgehaald. Om te voorkomen dat de terroristen naar de even verderop gelegen school zouden gaan om daar de kinderen te vermoorden, lieten militairen het politiebureau met terroristen en al in de lucht vliegen. De plaats waar het bureau stond is nu een gedenkplaats.

Daarna dus naar het NOVA-terrein. Eerst bezoeken we het autokerkhof. Hier bevinden zich de auto’s waarin mensen zijn doodgeschoten. Een aantal voertuigen is uitgebrand. Een motorfiets van een terrorist staat bij de ingang. Alles wordt bewaard als een herinnering aan het vreselijke gebeuren. Het bezoek aan het terrein waar de feestende jongeren omkwamen of weggevoerd werden maakt op ons diepe indruk. Van alle jongeren zijn foto’s opgesteld. Sommige nabestaanden hebben gedenktekens in de vorm van stenen aangebracht.

’s Avonds in het hotel spreekt Smadar Morag van Orot Joodse televisie en actrice. Deze sympathieke, Nederlandssprekende vrouw weet op een heel bijzondere manier, vergezeld van een aantal beelden, te vertellen hoe zij de oorlog ervaart.   

DAG 6.

We gaan citroenen plukken. Denk erom, wordt er gezegd: lange mouwen en geen korte broek, want de bladen van de citroenboom prikken behoorlijk.

Gelukkig is het weer omgeslagen en we genieten van een heerlijke temperatuur en zon. We plukken bijna 10.000 kilo citroenen. En ook nu weer, zoals iedere dag, onze lieve gids die regelmatig door haar megafoon roept: “Water drinken!” Ik heb nog nooit zoveel water gedronken.

’s Avonds komt Marnix van Ede van ‘ZAKA Search and Rescue’ bij ons. Een vrijwilligersorganisatie die tot taak heeft om verminkte mensen te identificeren.

DAG 7.

Onze laatste werkdag. Niet ver van Sderot, hemelsbreed slechts 3 kilometer van Gaza gaan we sinaasappels plukken. Af en toe klinkt er zwaar geschut vanuit Gaza. Ariane: “Er wordt geschoten, maar we worden niet beschoten.” Opnieuw een fijne dag van samenwerken. Voor mij persoonlijk een topdag wat het werk betreft. Heerlijk om die prachtige Jaffa’s te plukken. Resultaat: 15.750 kilo. Na ons werk wacht ons nog een bezoek aan de Olijfberg. Een heel bijzonder moment om daar te vertoeven.

Onderweg beveelt Ariane het boek van Oscar Lohuis aan: ‘30 misverstanden over ISRAËL waardoor het antisemitisme toeneemt’.

’s Avonds maken we de balans op. We zien terug op prachtige dagen. Een fantastische samenwerking. Geen wanklank werd gehoord. Iedereen hielp iedereen.

We zijn trots en dankbaar dat we een klein steentje mochten bijdragen aan het welzijn van het beproefde, geplaagde en door bijna de hele wereld verguisde Israël. We bidden in het bijzonder voor Christenen voor Israël die deze week een emmer vol gif over zich heen krijgt in de Nederlandse media.  

DAG 8.

We gaan naar huis. Eerst nog naar het moderne Tel Aviv. Een enorm contrast met Jeruzalem. We bezoeken opnieuw een gedenkplaats: ‘Het plein van de Gegijzelden’. Heel indrukwekkend en confronterend. Iemand leidt ons rond. Voor Shiri, Ariel en Kfir Bibas is een apart hoekje ingericht. Er wordt niet veel gesproken. Ieder van ons probeert het op zijn/haar eigen manier te verwerken. Een lichtbak geeft aan: 536:04:01:22. Hoeveel dagen zullen er nog bijkomen?

Daarna rijden we naar Ben Gurion Airport. Ariane, die van ons allemaal een dikke knuffel krijgt, begeleidt ons tot in de vertrekhal en roept: “Hup, Holland, Hup!”

Om 21.30 uur landen we weer op Schiphol.

Shalom voor Israël.

P.S. Om privacy redenen heb ik de namen en de woonplaatsen van de telers niet vermeld.